วิทยานิพนธ์เล่มนี้ มีวัตถุประสงค์ในการศึกษาวิจัย ๓ ประการ คือ (๑)  เพื่อศึกษาความเครียดในวัยเรียน (๒) เพื่อศึกษาปัญหาที่เกิดจากความเครียดของนักเรียนโรงเรียนเทศบาลบ้านสามเหลี่ยม และ (๓) เพื่อศึกษาวิธีการแก้ปัญหาความเครียดด้วยกิจกรรมทางพระพุทธศาสนา  การศึกษาในครั้งนี้ เป็นการศึกษาเชิงคุณภาพและใช้การสัมภาษณ์แบบมีส่วนร่วมของผู้เกี่ยวข้องกับนักเรียนในการประเมินผลความเครียด ซึ่งทำการวิจัยที่โรงเรียนเทศบาลบ้านสามเหลี่ยม ตำบลในเมือง อำเภอเมือง จังหวัดขอนแก่น ผลการศึกษาพบว่า

                  ปัญหาของความเครียดเกิดจากหลายปัจจัย เช่น สุขภาพของผู้เรียนปัญหาความสัมพันธ์ทางครอบครัว บุคลิกภาพ การเรียนการสอนโดยตรงปัญหาทางสังคมและการประกอบอาชีพการงาน, ผลกระทบของความเครียด เช่น มีผลผู้เครียดโดยตรงอย่างเช่นเสียสุขภาพร่างกายและจิตใจมีผลต่อองค์กรที่ตนทำงานอยู่ด้วยแนวทางหรือวิธีป้องกันและลดความเครียด เช่น ให้มองสิ่งใดๆ รอบด้านอย่ามองด้านเดียวว่าจะต้องเป็นไปเช่นนั้นเสมอ เพราะทุกสรรพสิ่งมีการเปลี่ยนแปลงได้เนื่องจากเป็นไปตามกฎธรรมดาหรือหลักไตรลักษณ์วิธีการวัดปฏิกิริยาความเครียด มี ๔ แบบ คือ การรายงานตนเองการใช้เทคนิคการฉายภาพ การสังเกตพฤติกรรมและการวัดความเปลี่ยนแปลงทางสรีระ

                        ปัญหาที่เกิดจากความเครียดของนักเรียนโรงเรียนเทศบาลบ้านสามเหลี่ยม ปัญหาที่เกิดจากความเครียดทางจิตใจมีผลต่อสุขภาพ เช่น อ่อนเพลีย ปวดศีรษะ ความดันโลหิตสูง หลอดเลือดที่หัวใจตีบตัน นอกจากนั้น ความเครียดยังก่อปัญหาต่อสุขภาพจิตใจ เช่น เกิดความขุ่นเคืองใจ โกรธ ไม่พอใจคิดในทางไม่เหมาะสมด้านเศรษฐกิจและสังคม เช่น ทำให้เกิดรายจ่ายในการรักษาพยาบาลผู้เกิดความเครียดโดยไม่จำเป็น  และทำให้เสียเวลาในการทำงานการศึกษาเล่าเรียน ตลอดจนค่าใช้จ่ายอื่นๆ เช่น การรักษาเยียวยา และปัญหาทางอาชญากรรม เช่น เมื่อบุคคลมีความเครียดภายในจิตใจแล้วย่อมเป็นระเบิดเวลาในตัวของผู้นั้น ที่จะทำลายคนอื่นได้ตลอดเวลาด้วยเหตุนี้เมื่อมีคนที่กำลังเครียดอยู่จะต้องให้การช่วยเหลืออย่างถูกวิธี

                วิธีการแก้ปัญหาความเครียดด้วยกิจกรรมทางพระพุทธศาสนา โรงเรียนเทศบาลบ้านเหลี่ยมได้ร่วมกันคณะสงฆ์และผู้ปกครอง  นำนักเรียนที่เกิดความเครียดร่วมทำกิจกรรมต่างๆ ทางพระพุทธศาสนาในวัดที่ดำเนินกิจกรรมเจริญจิตภาวนา ทำให้นักเรียนคลายความเครียดได้เพราะเป็นการฝึกจิตใจให้เข้มแข็งทำให้นักเรียนมีสติควบคุมตนได้การคิดในแง่บวก เช่น การฝึกให้นักเรียนรู้จักคิดในทางสร้างสรรค์ คิดแง่ดี คิดแง่บวกในทุกๆ เรื่องที่นักเรียนประสบพบเห็น เช่น คนเรียนไม่เก่ง แต่เล่นกีฬาหรือเล่นดนตรีเก่งการแผ่เมตตาจิตแก่เพื่อนมนุษย์ โดยการแผ่ไมตรีจิตไปยังบุคคลที่เกี่ยวข้อง เช่น เพื่อน ผู้ปกครอง คุณครู ผู้มีพระคุณ รวมถึงเจ้ากรรมนายเวรการพิจารณาไตรลักษณ์ คือ การคิดในแง่ของหลักการเปลี่ยนแปลงไม่คงที่การไหว้พระสวดมนต์เป็นกิจวัตร คือ การทำจิตของตนให้เป็นสมาธิด้วยกระบวนการฟอกจิต  ฝึกให้นำพรหมวิหาร ๔ ไปใช้ในชีวิตประจำวัน กิจกรรมการเข้าค่ายพุทธบุตรทำให้นักเรียนรักบุญ กลัวบาป มีความรับผิดชอบต่อตนเองและสังคม มีความกตัญญูกตเวที  การทำบุญตักบาตรช่วยให้นักเรียนรู้จักให้ทาน  การเวียนเทียนวันสำคัญทางพระพุทธศาสนา ทำให้นักเรียนเกิดสมาธิ  การถวายเทียนเข้าพรรษา สร้างความสามัคคีแก่นักเรียน  กิจกรรมในวันพ่อและวันแม่แห่งชาติ โดยนักเรียน คณะครู คณะผู้ปกครอง มีความรักผูกพันกัน มีกิจกรรมป้องกันยาเสพติด การป้องกันอบายมุขต่างๆ ด้วย ส่วนวิปัสสนากรรมฐานหากอบรมอยู่เสมอ ก็จะช่วยลดความเครียดได้เป็นอย่างดี   เพราะการฝึกจิตย่อมเป็นสิ่งที่ทำได้ยาก แต่หากบุคคลฝึกฝนดีแล้ว จิตที่ฝึกได้ยากนั้น ย่อมส่งผลดีอย่างคุ้มค่ากว่าสิ่งใดๆ ในโลกนี้ เช่นเคยโกรธก็จะไม่โกรธ เคยคิดริษยาก็ไม่ริษยาเพื่อนๆ

Download