การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์ ๑) เพื่อศึกษาแนวคิดความฉลาดในการเผชิญและฟันฝ่าอุปสรรคตามแนวพุทธจิตวิทยา ๒) เพื่อสร้างรูปแบบการพัฒนาความฉลาดในการเผชิญและฟันฝ่าอุปสรรคตามแนวพุทธจิตวิทยาของนักเรียนมัธยมศึกษาปีที่ ๓ โรงเรียนชุมชนวัดไทรม้า จังหวัดนนทบุรี ๓) เพื่อทดลองใช้รูปแบบโปรแกรมการพัฒนาความฉลาดในการเผชิญและฟันฝ่าอุปสรรคตามแนวพุทธจิตวิทยาของนักเรียนมัธยมศึกษาปีที่ ๓ โรงเรียนชุมชนวัดไทรม้า จังหวัดนนทบุรี การศึกษาครั้งนี้เป็นการวิจัยแบบกึ่งทดลอง
โดยใช้แบบประเมินความฉลาดในการเผชิญและฟันฝ่าอุปสรรคตามแนวพุทธจิตวิทยา เก็บข้อมูลจากนักเรียนจำนวน ๖๐ คน แบ่งเป็นกลุ่มควบคุม ๓๐ คน และกลุ่มทดลอง ๓๐ คน การวิเคราะห์ข้อมูลใช้สถิติ ประกอบด้วย ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย และค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน

ผลการวิจัยพบว่า

๑. แนวคิดความฉลาดในการเผชิญและฟันฝ่าอุปสรรคตามแนวพุทธจิตวิทยา มีองค์ประกอบ ๔ ด้าน คือ ๑) การรักษาศีล ๕ ๒) การมีวินัยในตนเอง ๓) การมีสติ ใช้ปัญญาในการแก้ปัญหา ๔) การรักษากาย วาจา ใจ ดำเนินชีวิตด้วยความอดทน

๒. รูปแบบการพัฒนาความฉลาดในการเผชิญและฟันฝ่าอุปสรรคตามแนวพุทธจิตวิทยาของนักเรียนมัธยมศึกษาปีที่ ๓ โรงเรียนชุมชนวัดไทรม้า จังหวัดนนทบุรี เป็นการประยุกต์หลักสัมมัปปธาน ๔  ของพระพุทธศาสนา กับความสามารถในการเผชิญอุปสรรค (Adversity Quotient: AQ) ทฤษฎีจิตวิทยาตะวันตกในการแก้และฝ่าฝันอุปสรรค โดยใช้ศีล ๕ เป็นหลักธรรมพื้นฐานเสริมให้นักเรียนดำเนินชีวิตอย่างมีสติ มีระเบียบวินัย และทำให้เกิดความอดทน ไม่ท้อแท้ต่ออุปสรรค หรือปัญหาต่างๆ ในชีวิต  

๓. ผลทดลองใช้รูปแบบโปรแกรมการพัฒนาความฉลาดในการเผชิญและฟันฝ่าอุปสรรคตามแนวพุทธจิตวิทยาของนักเรียนมัธยมศึกษาปีที่ ๓ พบว่า ไม่พบผลความแตกต่างของกลุ่มควบคุมทั้งก่อนและหลังการทดลอง แต่พบผลความแตกต่างของกลุ่มทดลอง หลังการเข้าร่วมโปรแกรมการพัฒนา
ความฉลาดในการเผชิญและฟันฝ่าอุปสรรคตามแนวพุทธจิตวิทยาของนักเรียนมัธยมปีที่ ๓ โรงเรียนชุมชนวัดไทรม้า จังหวัดนนทบุรี เมื่อพิจารณาเปรียบเทียบค่าเฉลี่ยโดยภาพรวม พบว่าผู้เข้าร่วมโปรแกรมในระยะก่อนและหลังเข้าร่วมโปรแกรม มีความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ .๐๑ ทั้งทางด้านการรักษาศีล ๕ การสร้างวินัยในตนเอง การมีสติใช้ปัญญาในการแก้ปัญหา และการรักษากาย วาจา ใจ ดำเนินชีวิตด้วยความอดทน

Download