การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาคำสอนเรื่องความกตัญญูกตเวทีตามหลักพระพุทธศาสนาเถรวาท เพื่อศึกษาสภาพปัญหาที่มีผลกระทบต่อการแสดงความกตัญญูกตเวทีของนักเรียน และเสนอแนวทางการส่งเสริมความกตัญญูกตเวทีของนักเรียนวิทยาลัยพณิชยการอินทราชัย ประกาศนียบัตรวิชาชีพ ชั้นที่ปี ๑ แขวงพลับพลา เขตวังทองหลาง กรุงเทพมหานคร วิธีทำการวิจัยโดยวิธีการศึกษาเอกสาร วรรณกรรม และงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง การสัมภาษณ์กลุ่มตัวอย่าง โดยมุ่งเน้นการศึกษาวิเคราะห์แนวทางการส่งเสริมความกตัญญูกตเวทีต่อบิดามารดา เพื่อให้ทราบถึงความหมาย ความสำคัญ และความสัมพันธ์ระหว่างความกตัญญูกับหลักธรรมข้ออื่นๆ ตลอดทั้งสภาพปัญหาและแนวทางการส่งเสริมความกตัญญูกตเวที กลุ่มตัวอย่างที่ใช้สัมภาษณ์เชิงลึกมี จำนวน ๒๐ รูป/คน ได้แก่ พระสอนศีลธรรม จำนวน ๔ รูป ผู้บริหารและคณะครู จำนวน ๓ คน ผู้ปกครอง ๓ คน นักเรียนชั้นประกาศนียบัตรวิชาชีพ ชั้นที่ปี ๑ จำนวน ๑๐ คน ผลการศึกษาพบว่าความกตัญญูกตเวทีตามหลักพระพุทธศาสนาเถรวาท เป็นคุณธรรมของคนดี เป็นวัฒนธรรมที่ดีงาม และเป็นคุณธรรมค้ำจุนครอบครัว สังคม และโลกให้เกิดความสุขมีสันติภาพ ความกตัญญูมีบทบาทและอิทธิพลต่อสังคมและประเพณีไทยอย่างยิ่ง อันจะทำให้สถาบันครอบครัวและสังคมมั่นคง เป็นหลักธรรมพื้นฐานที่ทำให้มนุษย์รู้จักการกระทำหน้าที่อันเหมาะสมของตน โดยเริ่มจากความรับผิดชอบต่อตนเอง ความรับผิดชอบต่อหน้าที่ในสถาบันครอบครัวอันจะขยายผลในสังคมที่กว้างออกไป สภาพปัญหาการแสดงความกตัญญูกตเวทีของเยาวชน ด้วยความเจริญทางเทคโนโลยีส่งผลให้เยาวชนมีพฤติกรรมที่ไม่พึงประสงค์ ไม่คำนึงถึงคุณธรรมและจริยธรรม ไม่มีจิตสำนึกความกตัญญูกตเวที หลงลืมถึงวิถีชีวิตแบบดั้งเดิมของคนไทยที่มีความกตัญญูกตเวที ติดเพื่อน เกเร ก้าวร้าว มีเพศสัมพันธ์ก่อนวัยอันควร ทำให้บิดามารดาต้องเสียใจ

แนวทางการส่งเสริมความกตัญญูกตเวทีต่อบิดามารดานั้น สถาบันครอบครัวบิดามารดาต้องมีเวลาให้ลูกมากขึ้น ปฏิบัติตนเป็นตัวอย่างที่ดีให้ลูกเห็น ให้ความรักความอบอุ่นต่อลูกๆ ปลูกฝังให้ลูกมีจิตสำนึกกตัญญูกตเวทีต่อบิดามารดา อบรมสั่งสอนแนวทางในการเป็นลูกที่ดี และปฏิบัติตนเป็นที่ปรึกษาที่ดีให้แก่ลูกเมื่อประสบปัญหา รวมถึงติดตามดูพฤติกรรมของลูกเพื่อทราบสาเหตุและแนวทางการแก้ไขปัญหา ในการอบรมสั่งสอนหรือว่ากล่าวตักเตือนต้องปฏิบัติด้วยความรักความปรารถนาดี บิดามารดาจัดกิจกรรมที่เป็นการช่วยส่งเสริมความกตัญญู เช่น สอนให้ลูกช่วยยกน้ำดื่มมาให้บิดามารดาเมื่อกลับจากการทำงาน การช่วยถือของเล็กๆ น้อยๆ เมื่อต้องไปซื้อของ หรือการที่ลูกช่วยงานบ้าน พ่อแม่ควรชื่นชมและเน้นถึงความสำคัญของพฤติกรรมว่าลูกได้แสดงออกถึงความกตัญญูต่อบิดามารดาแล้ว กิจกรรมทางอ้อม คือ การเป็นแบบอย่างที่ดี พ่อแม่ต้องแสดงพฤติกรรมความกตัญญูให้ลูกเห็น เช่น การซื้อของหรือการทำอาหารให้คุณปู่ คุณย่า คุณตา คุณยาย หรือญาติผู้ใหญ่ที่มีพระคุณ ให้ลูกได้มีส่วนร่วมในการมอบสิ่งของ หรืออธิบายสาเหตุที่ต้องแสดงความกตัญญูต่อท่านเหล่านั้นว่า ท่านมีบุญคุณอย่างไรต่อเรา ถ้าไม่ได้ท่านเหล่านั้น เราจะเป็นอย่างไร และให้ลูกวิเคราะห์ผลของการทำกิจกรรมนั้น ไม่ว่าจะเป็นทางกาย หรือความรู้สึกอิ่มเอมทางจิตใจ เมื่อได้แสดงความกตัญญูต่อผู้อื่น ในส่วนของบิดามารดาควรดูแลเอาใจใส่ ให้ความอบอุ่น ใกล้ชิดกับลูกให้มากขึ้น ให้คำปรึกษาเมื่อลูกเจอปัญหา อบรมสั่งสอนให้ระลึกนึกถึงพระคุณของบิดามารดา ครูอาจารย์ และต้องตอบแทนคุณท่านเสมอ สถาบันการศึกษาควรจัดให้มีการทำกิจกรรมที่เป็นการแสดงออกถึงความกตัญญูกตเวที สอนให้เห็นถึงประโยชน์ของการกตัญญูกตเวที และโทษของคนที่ไม่รู้จักตอบแทนบุญคุณผู้มีพระคุณว่ามีชีวิตความเป็นอยู่อย่างไร

Download