จากการศึกษาวิจัยพบว่า หมวดกายานุปัสสนาสติปัฏฐาน คือหลักการปฏิบัติวิปัสสนาภาวนาโดยเจริญสติและสัมปชัญญะในการกำหนดรู้สภาวธรรมซึ่งเกี่ยวข้องกับร่างกายทั้ง ๖ บรรพะ คือ อานาปานปัพพะ อิริยาบถปัพพะ สัมปชัญญะปัพพะ ธาตุมนสิการปัพพะ ปฏิกูลมนสิการปัพพะ และนวสีวถิกปัพพะ การกำหนดรู้สภาวธรรมใน ๖ บรรพะนี้เป็นการฝึกให้เกิดการรู้เห็นสภาวะการเกิดดับของอารมณ์ปรุงแต่งจิตตามความเป็นจริง