บทคัดย่อ
งานวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์ คือ ๑) เพื่อศึกษาหลักการปฏิบัติวิปัสสนากรรมฐานในพระพุทธศาสนาเถรวาท ๒) เพื่อศึกษาแนวทางการปฏิบัติวิปัสสนากรรมฐานของสำนักปฏิบัติธรรมวัดสันติวนาราม ตำบลบ้านเชียง อำเภอหนองหาน จังหวัดอุดรธานี และ ๓) เพื่อศึกษาผลการปฏิบัติวิปัสสนากรรมฐานของผู้เข้าอบรมสำนักปฏิบัติธรรมวัดสันติวนาราม ตำบลบ้านเชียง อำเภอหนองหาน จังหวัดอุดรธานี
ผลการวิจัยพบว่า การปฏิบัติวิปัสสนากรรมฐานในพระพุทธศาสนาเถรวาท ได้แก่ สมถกัมมัฏฐาน หมายถึง อุบายหรือวิธีการที่ทำให้จิตเกิดความสงบ เรียกอีกอย่างหนึ่งว่าวิธีการที่ทำให้จิตเกิดสมาธิ ส่วนวิปัสสนา คือ ปัญญาเห็นแจ้ง หรือความรู้เห็นแจ้ง การพัฒนาคุณภาพชีวิตตามแนวทางของพระพุทธศาสนานั้น เป็นการนำหลักธรรมมาฝึกเพื่อให้เกิดความรู้ ความเข้าใจสรรพสิ่ง ทั้งปวงตามความเป็นจริง
แนวทางการปฏิบัติวิปัสสนาของสำนักปฏิบัติธรรมวัดสันติวนาราม เป็นแนวปฏิบัติที่เข้าถึงประชาชนอย่างแท้จริง ยังบุคคลให้เกิดความเลื่อมใสต่อพระรัตนตรัย พระวิปัสสนาจารย์ ได้สอนวิธีปฏิบัติวิปัสสนากัมมัฏฐานตามแบบสติปัฏฐาน ๔ ยังยกเรื่องการสอนมูลกัมมัฏฐาน คือ ผม ขน เล็บ ฟัน และหนัง มาเป็นอารมณ์กัมมัฏฐานให้พระภิกษุผู้บวชใหม่และผู้ปฏิบัติธรรมได้ศึกษา และเพื่อจะนำไปใช้เป็นกุศโลบายในการปฏิบัติธรรมเพื่อทำให้จิตใจเกิดความสงบเป็นสมาธิ
ผลของการปฏิบัติวิปัสสนากรรมฐานเชิงพฤติกรรมของผู้ที่มาปฏิบัติธรรมที่สำนักปฏิบัติธรรมวัดสันติวนารามนั้น พบว่า ส่วนใหญ่ที่ผ่านกระบวนการอบรมของสำนักปฏิบัติธรรมวัดสันติวนารามแล้วมีพฤติกรรมที่พึงประสงค์มากขึ้น โดยเฉพาะผู้ที่อยู่ในครอบครัวที่มีสัมมาทิฏฐิในพระพุทธศาสนา และเคยเข้าร่วมปฏิบัติธรรมมาก่อน มีพฤติกรรมเปลี่ยนแปลงไปในทางที่ดีขึ้น มีความรู้ความเข้าใจในหลักคำสอนทางพระพุทธศาสนาลึกซึ้งมากยิ่งขึ้น เป็นที่พึงพอใจเป็นอย่างมาก และส่วนใหญ่ต้องการให้คนในครอบครัวเข้ามาปฏิบัติวิปัสสนากรรมฐานอย่างต่อเนื่อง เพื่อขัดเกลาจิตใจและมีจิตสำนึกที่ดีมากยิ่งขึ้น การนำหลักวิปัสสนาไปใช้ในชีวิตประจำวันนั้น ต้องใช้สติสัมปชัญญะรับรู้ทางอายตนะอย่างรู้เท่าทัน ใช้โยนิโสมนสิการคิดใคร่ครวญปัญหาที่เกิดขึ้นและวิธีการแก้ไขปัญหา พิจารณาสภาวธรรมที่เกิดขึ้นอย่างรู้เท่าทัน มองชีวิตและโลกตามความเป็นจริง อันเป็นหลักในการใช้ สติปัฏฐาน ๔ สำหรับเยาวชนที่อยู่ในวัยเรียน สามารถนำหลักสติปัฏฐานไปใช้ในกระบวนการเรียนได้อย่างมีประสิทธิภาพ มีสติยั้งคิดก่อนการตัดสินใจและแก้ไขปัญหาได้อย่างมีเหตุผล มีจิตใจสงบ ผ่อนคลาย แจ่มใส รู้จักใช้เหตุผลมากกว่าอารมณ์ มีทัศนคติที่ดีต่อพระพุทธศาสนา มีความสงบเสงี่ยม มีปัญญา คิดอย่างมีเหตุผล ใช้สติเหนืออารมณ์ รู้กาลเทศะ รู้ว่าสิ่งใดควรทำและไม่ควรทำ ทำให้มีบุคลิกภาพดีและปรับตัวได้กับทุกสภาพความเปลี่ยนแปลงของโลกและชีวิต
ดาวน์โหลด |