บทคัดย่อ

           ในปัจจุบันความเชื่อเรื่องกรรมและผลของกรรม (วิบากกรรม) ทางพระพุทธศาสนา          ถูกมองข้ามจากสังคมสมัยใหม่ การศึกษาหลักธรรมและปฏิบัติตามหลักพุทธธรรมขององค์สมเด็จ     พระสัมมาสัมพุทธเจ้าน้อยลง อาจด้วยปัจจัยหลาย ๆ ประการ ไม่ว่าจะเป็นสภาพสังคมที่เร่งรีบ สังคมที่เต็มไปด้วยเทคโนโลยีสมัยใหม่ แม้กระทั่งการดำรงชีวิตเพื่อให้อยู่รอดในสังคม ทำให้คนในสังคม    เริ่มห่างไกลจากพระพุทธศาสนา ผู้วิจัยเห็นว่าการศึกษาวิเคราะห์หลักพุทธธรรมที่ปรากฏในวรรณกรรมพระพุทธศาสนาล้านนา เรื่องมหาวิบาก จะเป็นการขยายความของหลักธรรมที่ถ่ายทอดผ่านวรรณกรรมทางพระพุทธศาสนา ตลอดถึงคุณค่าของวรรณกรรมที่มีต่อสังคม โดยสามารถนำหลักธรรมมาประยุกต์ใช้ในการดำเนินชีวิตตามสภาพสังคมในปัจจุบันได้

ผลจากการวิจัยพบว่าวรรณกรรมพระพุทธศาสนาล้านนา เรื่องมหาวิบาก หรือธรรม        มหาวิบาก เป็นวรรณกรรมท้องถิ่นทางพระพุทธศาสนาที่เกิดขึ้นจากภูมิปัญญาของนักปราชญ์        ทางพระพุทธศาสนา  มีการแต่งวรรณกรรมที่มุ่งเน้นด้านหลักธรรม ความเชื่อ และความศรัทธา      ในพระพุทธศาสนา โดยผสมผสานกับการดำเนินชีวิตของคนในท้องถิ่นล้านนา ที่มีความเกรงกลัว     ต่อบาปอกุศลต่างๆ เพราะพระพุทธศาสนาได้ซึมซับอยู่ในวิถีชีวิตของสังคมล้านนามาเป็นระยะเวลา   ที่ยาวนาน และพระพุทธศาสนายังเป็นที่ยึดเหนี่ยวจิตใจ ที่พึ่งทางใจ พุทธศาสนาจึงก่อกำเนิดความศรัทธา จนสร้างแรงบันดาลใจนำไปสู่การสร้างสรรค์ผลงานทางด้านวรรณกรรมทางพุทธศาสนา     อาจกล่าวได้ว่าวรรณกรรมเรื่องมหาวิบากนี้ ได้มีส่วนสำคัญในการถ่ายทอดหลักคำสอนและแนวทางประพฤติปฏิบัติตามหลักธรรมในทางพระพุทธศาสนา มีพระสงฆ์เป็นผู้ถ่ายทอดผ่านทางวรรณกรรม นำไปสู่ความเชื่อที่สร้างสรรค์สังคมให้เรียนรู้เรื่องกรรม ผลของกรรม หรือวิบาก การประพฤติปฏิบัติตนตามกรอบของศีลธรรม การแสดงออกถึงความกตัญญูต่อผู้มีพระคุณ  โดยผ่านทำนองการเทศน์ในรูปแบบธรรมวัตร

 หลักธรรมที่ปรากฏในธรรมมหาวิบากของชาวล้านนาได้ใช้เป็นกรอบจริยธรรมในการดำเนินชีวิต พบว่า มีหลักธรรม ๔ ประการ คือ การให้ทาน รักษาศีล เจริญภาวนา และหลักของไตรสิกขา ประกอบด้วย ศีล สมาธิและปัญญา   ธรรมมหาวิบากจึงเป็นการสื่อสารด้านศีลธรรม จริยธรรมระดับชาวบ้าน ภาษาที่ใช้ก็เป็นภาษาท้องถิ่น  ทำให้ผู้ฟังสามารถเข้าใจในหลักธรรมโดยถ่องแท้ ลึกซึ้ง และเข้าใจถึงธรรมที่เป็นธรรมชาติว่าทำอย่างไรก็ได้อย่างนั้น แม้กรรมนั้นจะไม่ได้ให้ผลในทันทีทันใด     แต่วิบากกรรมนั้นย่อมติดตามไปในทุกภพทุกชาติ ตราบใดที่มนุษย์ยังคงวนเวียนอยู่ในวัฏฏสงสาร

ดาวน์โหลด