การศึกษาวิจัยเรื่อง “ความเพียรในพระพุทธศาสนาที่ปรากฏในผญาอีสาน” มีวัตถุประสงค์ ๓ ประการดังต่อไปนี้ ๑)  ศึกษาความเพียรในพระพุทธศาสนา ๒) ศึกษาประวัติความเป็นมาและคุณค่าของผญาอีสาน ๓) ศึกษาความเพียรในพระพุทธศาสนาที่ปรากฏในผญาอีสาน โดยใช้วิธีการศึกษาเชิงคุณภาพคือเน้นการศึกษาวิจัยเชิงเอกสาร (Documentary Research) และภาคสนาม (Field Research) โดยการลงพื้นที่เก็บข้อมูลทั้งเป็นการสัมภาษณ์ ผลการวิจัยพบว่า

  ความเพียรคือความบากบั่น ความกล้า ความพยายาม ความขะมักเขม้น ความหมั่น ความก้าวไปอย่างไม่ท้อถอย  ความเพียรมีปรากฏในหลักธรรมคำสอนของพระพุทธเจ้า เช่น อปัณณกปฏิปทา  ๓  เวสารัชชกรณธรรม  ๕  พละ ๕  โพชฌงค์ ๗  สัทธรรม ๗  มรรคมีองค์ ๘  นาถกรณธรรม ๑๐  บารมี ๑๐ เป็นต้น

     ผญา คือ ความรู้ ปัญญา คำพูดที่นักปราชญ์ใช้ในการสั่งสอนประชาชนในเขตภาคตะวันออกเฉียงเหนือ (ชาวอีสาน) โดยภาษาที่ใช้ก็เป็นภาษาเฉพาะถิ่นอีสาน ส่วนลักษณะของผญา คือ มีลักษณะเป็นถ้อยคำพูดที่ไพเราะมีสัมผัสกันเป็นกลอนสั้นๆ น่าฟัง ให้คติเตือนใจได้เป็นอย่างดี โดยมีระดับในการใช้แต่ละโอกาส บุคคล สถานที่อย่างเหมาะสม มีเหตุผลในคำผญานั้นๆ อยู่ในตัวบทผญาแต่ละบท และก็มีคุณค่าหลายประการ เช่น เป็นสื่อในการถ่ายทอดความรู้สึก การอบรมสั่งสอน การโน้มน้าวจิตใจ เป็นมรดกที่คุณค่าทางภาษา เป็นภาพสะท้อนของสภาพทางสังคม และให้ความบันเทิงใจ

ผญาอีสานได้กล่าวถึงความเพียรที่ปรากฏในพระพุทธศาสนา เช่น วิถีการดำเนินชีวิด การสร้างคุณงามความดี และเพียรในการศึกษาเล่าเรียน ซึ่งหลักความเพียรเหล่านี้ ชาวบ้านตำบลนิคมสร้างตนเองลำโดมน้อยรู้จักวิธีการประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวันเป็นอย่างดี  

ดาวน์โหลด