บทคัดย่อ

                   วิทยานิพนธ์นี้มีวัตถุประสงค์ที่จะศึกษาอิทธิพลของพระพุทธศาสนาที่มีต่อการประกอบพิธีกรรมในศาลเจ้า  ศาลพระภูมิ  และศาลเพียงตา  เขตอำเภอเมืองจังหวัดสุรินทร์  วิธีดำเนินการวิจัย ศึกษาข้อมูลจากคัมภีร์พระไตรปิฎก คัมภีร์อรรถกถา  ตำราเอกสารทางวิชาการ  และงานการวิจัยที่เกี่ยวข้อง  ผลการวิจัยพบว่า

                ๑. แนวคิดเกี่ยวกับศาลเจ้า  ศาลพระภูมิ  และศาลเพียงตา  ในเขตอำเภอเมือง  จังหวัดสุรินทร์ศาลเจ้า  หมายถึง สถานที่สำหรับเทพารักษ์  เทวดา  เจ้าป่า  เจ้าเขา   วิญญาณ  และเป็นที่สิงสถิตวิญญาณของเทพเจ้า    เป็นความเชื่อของชาวจีนเกี่ยวกับวิญญาณความสำคัญ  และมีอิทธิพลต่อชีวิตประจำวันพวกเขามาก   คติความเชื่อในเรื่องนี้ของชาวจีนคล้าย ๆกับชนชาติอื่นที่มีการแบ่งชั้น  ของเทพหรือดวงวิญญาณศาลพระภูมิ  หมายถึง  สถานที่ที่เทพารักษ์สถิต ผู้คนให้ความสำคัญ สักการะ บูชาตามบ้านเรือน สถานที่ราชการ และสถานที่ต่าง ๆ  ที่เรียกว่าศาลพระภูมิการเชิญเทวดาต่าง ๆ มาอำนวยพรตามคติความเชื่อ ดังอุทาหรณ์ที่แสดงไว้นี้ จะต้องจัดทำสถานที่รับรองเทวดา และเครื่องบัตรพลีบูชาให้สมควร สถานที่สำหรับรับรองเทวดาตามคติความเชื่อนี้ คือ ศาลเพียงตา หมายถึง  ศาลที่ตั้งขึ้นชั่วคราว  เพื่อให้เกิดสิริมงคลในชีวิต  ในครอบครัว และทรัพย์สิน  เช่น  การจะปลูกบ้านอยู่ที่ใหม่  หรือ  ยกอาคารสถานที่ราชการ เป็นคำเรียกศาลแบบหนึ่ง ทำขึ้นเป็นครั้งคราว

                   ๒. ศึกษาอิทธิพลของพระพุทธศาสนาที่มีต่อการประกอบพิธีกรรมใน  ศาลเจ้า  ศาลพระภูมิ  และศาลเพียงตา  เขตอำเภอเมือง  จังหวัดสุรินทร์พระพุทธศาสนามีอิทธิพลต่อการประกอบพิธีกรรมในศาลเจ้าเป็นอย่างมาก  เพราะว่าพระพุทธศาสนามีจุดมุ่งหมายในพิธีกรรม  คือ  การพัฒนาจิตให้สูงขึ้น  จะทำพิธีกรรมใดจะต้องกล่าวคำบูชาพระรัตนตรัยก่อน  เพื่อเป็นการทำความเคารพสิ่งที่อยู่สูงกว่าหลังจากที่พระศากยมุนีพุทธเจ้าเสด็จดับขันธ์ปรินิพพานแล้ว  พุทธศาสนาก็แบ่งออกเป็นนิกายมหายานและหินยาน  อิทธิพลของพระพุทธศาสนาที่มีต่อการประกอบพิธีกรรมในศาลพระภูมินั้น  ทางพระพุทธศาสนาให้ทัศนะว่า ถ้าจะให้เทวดาพวกนี้รักษาต้องเป็นผู้ที่มีศีลบริสุทธิ์ เป็นคนดีสำหรับประชาชนเขตอำเภอเมือง  จังหวัดสุรินทร์  ยอมรับนับถือพระพุทธศาสนามาตั้งแต่รุ่นปู่รุ่นย่าว่า  และให้ความสำคัญทางพระพุทธศาสนามาก  ด้วยเหตุนี้อิทธิพลของพระพุทธศาสนาจึงมีต่อพิธีกรรมหลาย ๆ อย่างอิทธิพลของพระพุทธศาสนาที่มีต่อการประกอบพิธีกรรมใน ศาลเพียงตานั้น  ศาลเพียงตา  คือ  ศาลที่ตั้งขึ้นชั่วคราวในคราวที่จำเป็น  เช่น  ตั้งไว้ตามไร่  ทุ่งนา  หนองน้ำ  คลอง  บึ้ง  ที่อยู่อาศัยหรือที่วัด  ถนนหนทาง 

                     ๓.  ศึกษาคุณค่าของศาลเจ้า  ศาลพระภูมิ  และศาลเพียงตา  เขตอำเภอเมือง จังหวัดสุรินทร์คุณค่าของศาลเจ้านั้น  ศาลเจ้าเป็นที่เคารพสักการะของชาวจีนเชื้อสายไทย  เพราะฉะนั้นจึงมีความสำคัญ  และมีคุณค่าในทางจิตใจอย่างยิ่ง  ชาวจีนมีพื้นฐานความเชื่อในหลักคำสอนศาสนาพุทธสายมหายานอย่างมาก  และมีความเชื่อที่คล้ายกัน  ซึ่งได้ฝังลึกอยู่ในจิตใจมาช้านาน  ตั้งแต่บรรพบุรุษและสมัยรวมกันเป็นอันหนึ่งเดียวกันบนจีนแผ่นดินใหญ่ทรงคุณค่าทางศาสนา สังคม  วัฒนธรรม  เศรษฐกิจ  การปกครอง   คุณค่าของศาลพระภูมินั้น  เป็นภูมิปัญญาที่ผู้คนในชุมชนได้สืบทอดกันมา  คัดเลือก  สร้างสรรค์สืบต่อมาจากบรรพบุรุษ  เพื่อใช้เป็นเครื่องมือพัฒนาการดำรงชีวิตให้คงอยู่ได้  เป็นมรดกตกทอด  ที่ทรงคุณค่าทางด้าน ความเชื่อ  และศาลเพียงตา เป็นศาลที่ตั้งขึ้นชั่วคราว  ในเวลามีพิธีกรรมก่อนการสวดพระพุทธมนต์  หรือตั้งไว้ตามทุ่งนา  ตามสวน  เพื่อจะให้เจ้าที่คุ้มครองเรือกสวนไร่นา 

 ดาวน์โหลด