บทคัดย่อ

                      วิทยานิพนธ์ฉบับนี้  มีวัตถุประสงค์  ๒ ประการ คือ เพื่อศึกษาเนื้อหา “วิปัสสนูปกิเลส” ในคัมภีร์พระพุทธศาสนาเถรวาท  เพื่อศึกษาวิปัสสนูปกิเลสในการปฏิบัติวิปัสสนาภาวนา  โดยการศึกษาข้อมูลจากตำราพระพุทธศาสนาเถรวาทคือ พระไตรปิฎก  อรรถกถา ฎีกา  และคัมภีร์อื่น ๆ ที่เกี่ยวข้อง แล้วรวบรวมข้อมูล  เรียบเรียง บรรยายเชิงพรรณนาและตรวจสอบความถูกต้อง โดยอาจารย์ที่ปรึกษาวิทยานิพนธ์และผู้เชี่ยวชาญด้านวิปัสสนาภาวนา

                      จากการศึกษาพบว่า วิปัสสนูปกิเลส คือ  สิ่งที่ทำให้วิปัสสนาหม่นหมอง มี ๑๐ ประการ คือ โอภาส  แสงสว่าง  ญาณ  ความรู้ที่คมชัด ปีติ ความอิ่มใจ  ปัสสัทธิ ความสงบเย็นกายใจ   สุข ความสุขอันประณีต  อธิโมกข์  ความศรัทธาแรงกล้าผ่องใสยิ่งนัก  ปัคคาหะ ความเพียรที่พอดี         อุปัฏฐาน สติความระลึกได้ที่คมชัด  อุเบกขา  ความวางจิตเป็นกลางไม่ยินดียินร้าย  และนิกันติ ความยินดีพอใจในสภาวธรรมทั้ง ๙ ที่เกิดขึ้น

                      วิปัสสนาภาวนา คือ การอบรมในศีล สมาธิ ปัญญาให้บริสุทธิ์หมดจด กล่าวโดยวิธีการปฏิบัติ ได้แก่ การมีสติกำหนดพิจารณาในกาย  เวทนา  จิต และธรรม ด้วยองค์แห่งวิปัสสนา คือ มีความเพียร  มีสัมปะชัญญะ มีสติ อย่างจดจ่อต่อเนื่อง ไม่ลดละ ด้วยความพากเพียรและไม่ทอดทิ้งการภาวนา จนได้ชื่อว่า อารัทธวิปัสสกะ  ผู้เริ่มต้นบำเพ็ญวิปัสสนา ย่อมพบเห็นสภาวะหรือปรากฏการณ์แปลก ๆ ใหม่ ๆ ในวิปัสสนูปกิเลส ๑๐ ประการ ซึ่งอาจทำให้ผู้ปฏิบัติเข้าใจผิดคิดว่าเป็นของดี ของวิเศษ ทำให้ยึดมั่นถือมั่น หรือหยุดการปฏิบัติ เพราะคิดว่าตนเองได้บรรลุสัจจธรรมแล้ว จึงเป็นเหตุให้วิปัสสนาญาณมัวหมองไม่ก้าวหน้าในการปฏิบัติ  แต่หากผู้ปฏิบัติมีการใส่ใจในอารมณ์พระกรรมฐานอย่างแยบคาย กำหนดรู้ตามความเป็นจริงที่ปรากฏ ก็สามารถข้ามพ้นวิปัสสนูปกิเลสนี้ไปได้

ดาวน์โหลด