บทคัดย่อ

                      วิทยานิพนธ์เรื่อง “ศึกษาอริยมรรค  ในการปฏิบัติวิปัสสนาตามหลักสติปัฏฐาน  ๔” นี้   มีวัตถุประสงค์ ๒ ประการ คือ เพื่อศึกษาอริยมรรคในคัมภีร์พระพุทธศาสนาเถรวาท และเพื่อศึกษาอริยมรรคในการปฏิบัติวิปัสสนาตามหลักสติปัฏฐาน ๔  โดยการศึกษาข้อมูลจากคัมภีร์พระพุทธ ศาสนาเถรวาท คือ พระไตรปิฎก อรรถกถา ฎีกา และคัมภีร์อื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง แล้วนำมาเรียบเรียง พรรณนา และตรวจสอบโดยผู้เชี่ยวชาญ

                      จากการศึกษาพบว่า อริยมรรคมีองค์ ๘ เป็นทางอันประเสริฐ  ทางดำเนินของพระอริย เพื่อความเข้าถึง มรรค ๔ ผล ๔ นิพพาน ๑ เรียกว่ามรรคมีองค์ ๘ หรือ อัฎฐังคิกมรรค

                      มัชฌิมาปฏิปทา ซึ่งเป็นหนทางสายกลางในอริยมรรคมีองค์ ๘ เป็นหลักธรรมที่สำคัญของแนวทางการปฏิบัติเพื่อทำให้เกิดปัญญา ย่อมเป็นไปเพื่อความสงบกิเลส เพื่อความรู้ยิ่ง เพื่อความรู้แจ้ง เพื่อทำความสิ้นไปแห่งทุกข์ทั้งปวง  มัชฌิมาปฏิปทาได้ชื่อว่า อริยมรรค คือ หนทางปฏิบัติของพระอริยบุคคล ประกอบด้วยองค์ ๘ คือ สัมมาทิฏฐิ โดยองค์ธรรมคือตัวปัญญา จัดเป็นปัญญาเจตสิกธรรม ส่วนมรรค ๗ ประการที่เหลือเป็นมรรคที่สนับสนุนให้เกิดสัมมาทิฏฐิ

                      การปฏิบัติวิปัสสนาภาวนาในทางพระพุทธศาสนาหมายถึง การปฏิบัติในหลักสัมมาสติคือ การใช้สติและปัญญาพิจารณาในฐานทั้ง ๔ อย่างต่อเนื่อง คือ กายานุปัสสนาสติปัฏฐานคือสติที่เข้าไปตั้งมั่นในกาย, เวทนานุปัสสนาสติปัฏฐานคือสติที่เข้าไปตั้งมั่นในเวทนา, จิตตานุปัสสนา       สติปัฏฐาน คือสติที่เข้าไปตั้งมั่นในจิต, ธรรมมานุปัสสนาสติปัฏฐานคือสติที่เข้าไปตั้งมั่นในธรรม

                      การเจริญสติปัฏฐานต้องมี  วิริยะ สติ สมาธิ และ ปัญญา หรือเจริญมรรคมีองค์ ๘ อันเป็นมัชฌิมาปฏิปทา (ข้อปฏิบัติอันเป็นทางสายกลาง) เมื่อผู้ปฏิบัติธรรมดำเนินไปตามทางสายกลาง   แล้วตั้งสติระลึกรู้สภาวธรรม (รูปนาม) ปัจจุบันที่ปรากฏทางทวารทั้ง ๖ ก็จะเห็นทุกสิ่งตามความเป็นจริง เกิดญาณปัญญาที่รู้แจ้งพระนิพพาน

ดาวน์โหลด